انواع کامپوزیت
امروزه کامپوزیت در کلینیکهای دندانپزشکی مورد استفاده قرار م یگیرند که عمدتا برای ترمیم زیبایی دندانها معمولا قدامی (جلویی) و همچنین برای پر کردن دندان های خلفی (پشتی) استفاده میشوند. به منظور انطباق با نیازهای خاص هر بیمار، انواع کامپوزیت دندان با ویژگیها و شیو ه استفاده متفاوت در بازار ظاهر شده اند .
گاهی اوقات انتخاب مناسب ترین کامپوزیت در بین انواع کامپوزیت دندان برای هر مراجع ممکن است کمی گیج کننده باشد. علاوه بر این، از دیدگاه بالینی، کامپوزیت های دندانی همچنان در حال پیشرفت هستند.
مداوما مدلهای جدیدی در بازار ظاهر می شوند تا با هر نوع درمانی سازگار شوند، که ما را وادار می کند از خود بپرسیم چه نوع کامپوزیتی مناسبتر میباشد؟ که در این مقاله به این مورد خواهیم پرداخت. چگونه مناسب ترین کامپوزیت دندان را برای هر مراجع انتخاب کنیم؟
در درتیس هدف ما کمک به شماست بنابراین این مقاله را آماده کرد ه ایم که در آن انواع کامپوزیت دندان و کاربردهای آن را در دندانپزشکی تجزیه و تحلیل کنیم.
انواع کامپوزیت دندان
کامپوزیت درشت دانه یا ماکروفیل
50 میکرومتر تا 10 اولین نوع کامپوزیت دندان که وارد بازار شد، کامپوزیت ماکروفیل می باشد. این نوع کامپوزیت حاوی ذراتی از میکرومتر است که در مقایسه با مواد امروزی بسیار بزرگتر میباشد. بزرگی این ذرات تاثیر خوبی در دوام و مقاومت بالای کامپوزیت میگذارد اما از طرفی پولیش یا تمیز کردن سطح ترمیم را دشوار میکند.
کامپوزیت ریز دانه یا میکروفیل
نانومتر 100 میلادی، نسل جدیدی از کامپوزیت دندان وارد بازار دندانپزشکی شدند که حاوی ذرات کوچکتر از 1970در سال هستند. این کامپوزیت ها بر خلاف ماکروفیل ها که ذرات درشتی بودند از دوام کمتری برخوردارند. خوبی این نوع کامپوزیت، سهولت در پولیش کردن و صاف بودن سطح ترمیمی آن است. همانطور که گفته شد میکروفیل ها ضعیف هستند و در برابر فشارهایی که به دندانها (خصوصا دندان های عقب) وارد میشود، نمی توانند مقاومت کنند.
هیبرید، میکروهیبرید و نانوهیبرید
50 تا 10 این نوع کامپوزیت، در واقع بین کامپوزیت میکروفیل و کامپوزیت ماکروفیل قرار دارد. ذرات کامپوزیت هیبرید بین نانومتر است. کامپوزیت میکروهیبرید و نانوهیبرید هر دو در گروه کامپوزیت هیبرید قرار 40 میکرومتر و همچنین ذراتی به اندازه میکرومتر دارند.
این مواد دارای فیلر بالایی هستند که باعث م یشود 1 نانومتر تا بیشتر از 100 دارند و ذراتی به انداز هی کمتر از مقاومت آنها در برابر ساییدگی افزایش یابد و در نتیجه استحکام بالایی داشته باشند. از معایب کامپوزیت هیبرید میتوان به کاهش زیبایی آنها به مرور زمان به دلیل استهلاک، اشاره کرد. این نوع ماده به دلیل یکدست نبودن سطح ترمیم، باعث کاهش تاثیر پولیش و خاصیت بازتابکنندگی میشود.
نانو کامپوزیت
نانومتر هستند. ذرات نانوکامپوزیت به یکدیگر 20 نسل جدید کامپوزی تها، نانو کامپوزیت ها میباشند که حاوی ذراتی به اندازه متصل شده و نانوکلاستر (نانوخوشه) را تشکیل میدهند که ویژگی منحصر به فرد نانو کامپوزیت ها همین نکته است. تجمع ذرات کوچکتر و تبدیل آنها به ذرات بزرگتر باعث میشود تا قدرت، مقاومت در برابر ساییدگی، قابلیت پولیش و استحکام این نوع از کامپوزیت افزایش یابد. میتوان گفت این نوع کامپوزیت بهترین نوع کامپوزیت دندان است.
چگونه می توان مناسب ترین کامپوزیت را بر اساس سایز ذراتی که دارند، انتخاب کرد ؟
زمانی که دندانی دچار پوسیدگی شده و باید ترمیم شود، از میان انواع کامپوزیت ها چگونه میتوان بهترین گزینه را انتخاب نمود ؟
دو خصوصیت تاثیرگذار در انتخاب کامپوزیت ها به عنوان ماد هی انتخابی جهت ترمیم، دو مورد زیر هستند: خصوصیات مکانیکی
خصوصیات فیزیکی کامپوزیت
از خصوصیات مکانیکی میتوان به استحکام و مقاومت در برابر شکست اشاره کرد و از خصوصیات فیزیکی میتوان از پالیشپذیری و مقاومت در برابر رنگپذیری نام برد.
یکی از مواردی که بر این خصوصیات اثرگذار است، اندازه ی ذرات یا فیلرهای داخل کامپوزیت است، به همین دلیل معمو ل ترین طبقه بندی در مورد کامپوزی تها، طبقه بندی آنها بر اساس سایز ذرات آنهاست.
زمانی که دندانی باید ترمیم شود، بسته به اینکه کدام خصوصیت کامپوزیت مورد نیاز است، کامپوزیت انتخاب میشود که بسته به سایز ذراتش این خصوصیت را داشته باشد و خواست هی مورد نظر را برآورده سازد. به عنوان مثال در دندانهای خلفی استحکام که از خصوصیات مکانیکی است، مورد نظر است.
در نتیجه کامپوزیت های میکروهیبرید و نانوفیل کامپوزیت های انتخابی جهت ترمیم دندانهای خلفی هستند. و در دندانهای قدامی پالیش پذیری و زیبایی که از خصوصیات فیزیکی است حائز اهمیت هستند و بنابراین کامپوزیت های میکروفیل و نانوفیل کامپوزیت های مناسب خواهند بود.
طبقه بندی کامپوزیت ها براساس قوام آنها
کامپوزی تهای سیال (Flowable Composite )
کامپوزیت های سیال در اصل با قابلیت انطباق عالی و سیالیت آن شناخته میشوند. کامپوزیت های سیال در موارد زیر کاربرد دارند:
به منظور ماده یسیلنت برای پیشگیری از ایجاد پوسیدگی در شیارهای دندان های خلفی و یا ترمیم این شیارها پس از ایجاد پوسیدگی که به علت قابلیت سیالیت و نفوذ به داخل شیاره ای دندانی این امکان را ایجاد میکند که برداشت بافت دندانی به حداقل میزان انجام شود.
این کامپوزیتها ماده ای مناسب برای ترمیم های سرویکال و یا طوق دندان ها هستند.
در حفره دندانی که وسعت و عمق اندکی دارند و در اثر تراشیدن پوسیدگی های سطحی به وجود میآیند، این کامپوزیت ها مادهی مناسبی هستند.
از کامپوزی تهای سیال میتوان از متعلق به کارخانه Tetric EvoFlow .نام برد Ivoclar Vivadent
کامپوزیت های قابل تراکم (Packable Composite )
کامپوزیت های قابل تراکم همانطور که از نامشان مشخص است قابلیت فشرده شدن دارند. این کامپوزیت ها از استحکام مناسبی برخوردارند و معمولا در حفرات دندانهای خلفی استفاده میشوند. بخصوص زمانی که دیواره ی بین دو دندان در اثر پوسیدگی شکسته و از بین رفته ، به کمک این کامپوزیتها میتوان تماسی قوی را با دندان مجاور ایجاد کرد.
کامپوزیت . از کامپوزیت های قابل تراکم رایج در کشور ماست M 3متعلق به برند P-60
طبقه بندی کامپوزیت بر اساس محل کاربرد
کامپوزیت های قدامی
کامپوزیتهای قدامی که به آن کامپوزیت های زیبایی نیز گفته میشود، امروزه به طور گسترد های توسط دندانپزشکان به دو منظور استفاده میشوند:
برای اهداف درمانی جهت انجام ترمیم های کامپوزیتی برای اهداف زیبایی به منظور انجام ونیرهای کامپوزیتی و بستن فواصل بین دندانی مهمترین مزیت کامپوزیت های قدامی را می توان درخشش طبیعی تر و جلای ماندگار و بادوام آ نها دانست؛
به همین دلیل هم بهترین راه برای حفظ زیبایی دندانهای قدامی، استفاده از کامپوزیت های قدامی است و معمولا استفاده از آ نها به زیبایی طبیعی دندانها ختم میشود.
کامپوزیت های قدامی در تنوع زیاد و در رنگها و شفافیت های مختلف ارائه میشوند، به همین دلیل در بسیاری موارد بدون نیاز به تراش دندانها و برداشت از بافت سالم آنها، این امکان وجود دارد که رنگ دندان ترمیم شده را بتوان با بخش باقی مانده از دندان سازگار نمود و یا در درمانهای زیبایی، تغییر رنگ، شکل و اندازه ی دندانها امکانپذیر باشد.
کامپوزیت های خلفی
با وجود پیشرفت هایی که در کامپوزیت های ترمیمی صورت گرفته، محبوبیت استفاده از آ نها برای دندانهای خلفی هم افزایش یافته است و تقاضا برای استفاده از کامپوزیت ها جهت حفظ زیبایی دندانهای خلفی در حال افزایش است. در سال های اخیر تحقیقات بسیاری به منظور بهبود خصوصیات مکانیکی و فیزیکی کامپوزیت ها و ارتقا عملکرد بالینی آنها انجام شده است تا بتوان انواع کامپوزیت ها به عنوان جایگزینی مطمئن برای آمالگام در دندانهای خلفی استفاده کرد.
هرچند تحقیقات حاضر نشان میدهد که طول عمر کامپوزیت های خلفی به چند عامل متغیر بستگی دارد که این متغیرها شامل: موقعیت دندان، تعداد سطوح ترمیم شده و رعایت بهداشت دندانها توسط فرد است. از خصوصیات بارز کامپوزیت های خلفی، استحکام بالاتر آنها، مقاومت در برابر سایش و مقاومت در برابر نیروهای حاصل از جویدن در دندانهای خلفی است.
کامپوزیت دندان یونیورسال
کامپوزیت دندان یونیورسال به منظور ترکیب استحکام و زیبایی به طور همزمان ارائه شده اند. این کامپوزیت ها را میتوان هم در دندانهای قدامی و هم در دندان های خلفی استفاده کرد. یعنی پالیشپذیری آنها به حدی است که درخششی مناسب جهت ترمیم دندانهای قدامی ایجاد می کنند و استحکام و مقاومت در برابر سایشی دارند که جهت ترمیم دندانهای خلفی مناسب هستند.
یکی از انواع کامپوزیت یونیورسال است که متعلق به کارخانه Harmonize میباشد.
کدام کامپوزیت برای چه درمانی مناسب است
این تصمیم گیری با درنظرگرفتن این مورد که در هر درمانی کدام خصوصیت انواع کامپوزیت دندان مورد نیاز است، انجام میشود.
در درمان هایی مانند ترمیم یا پرکردن دندان، بیلداپ دندانها و فایبربریج دندان مسلما استحکام کامپوزیت نقش بسیار مهمی در دوام و ماندگاری درمان انجام شده ایفاء میکند. بنابراین کامپوزیتهای نانوفیل و میکروهیبرید کامپوزیت های انتخابی خواهند بود.
و در درمان های زیبایی مانند کامپوزیت ونیر و یا بستن فاصله بین دندانها میتوان از کامپوزیت های میکروفیل و نانوفیل جهت زیبایی بیشتر و در جایی که نیاز است از کامپوزیت میکروهیبرید جهت استحکام بالاتر استفاده کرد.
