جراحی لثه
برای درمان برخی از مشکلات لثه مانند ژنژیویت یا پریودنتیت باید جراحی لثه پریودنتال انجام شود. این نوع عمل به جراحی لثه شهرت دارد.
هدف از جراحی لثه، درمان بیماری لثه و هرگونه آسیب وارد شده است. (توصیه میشود مقالات لمینت دندان و ایمپلنت دندان را نیز مشاهده کنید ) کاری که جراحی لثه برای از بین بردن تأثیرات منفی بیماری لثه انجام میدهد، به صورت زیر است:
• رشد مجدد بافتهای نرم و استخوان آسیب دیده
• جلوگیری از باز جذب و تحلیل رفتن استخوان
• جلوگیری از فاجعه از دست دادن دندان
• کم کردن فاصله بن دندان و لثه که به عنوان مثلث سیاه شناخته میشود
• شکل دهی مجدد استخوان فک برای کاهش احتمال رشد باکتریها در آن
• برطرف کردن عفونت و هجوم باکتریها
انواع بیماری لثه
بیماری لثه اعم از ژنژیویت و پریودنتیت ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. ژنژیویت نوع خفیفتر بیماری لثه است که خود را به صورت قرمزی، تورم و خونریزی لثه نشان میدهد. در اکثر اوقات ژنژیویت به علت ضعف بهداشت دهان، تجمع پلاک و جرم و رسوب ایجاد میشود. با درمان حرفه ای نزد متخصص میتوان این مشکل را حل کرد. آسیبهای ژنژیویت برگشت پذیر است.
پریودنتیت نوع شدیدتر بیماری لثه است و در واقع در اثر پیشرفت ژنژیویت و عدم درمان آن اتفاق میافتد . در پریودنتیت واکنش التهابی بدن باعث تخریب بافتها و استخوانهای پیرامون میشود. در این فرایند التهابی، لثه شروع به پسروی و جدا شدن از دندان میکند. حاصل این اتفاق ایجاد شیار بین لثه و دندان است که به آن پاکِت گفته میشود. متأسفانه تشکیل و عمیق شدن پاکِت باعث میشود محل مناسبی برای پنهان شدن باکتریها و گسترش عفونت ایجاد شود. در نتیجه پیشروی پریودنتیت استخوان تخریب شده و ممکن است دندان خود را از دست بدهید.
انواع درمان جراحی لثه چگونه انجام شود؟
جرمگیری و تسطیح ریشه
نوع جراحی لثه که باید انجام شود، بستگی به نوع و شدت بیماری لثه دارد. پیش از عمل جراحی دندانپزشک لثه و دندانها را تمیز میکند. ممکن است جرم گیری عمیقی انجام شود تا تمام رسوب تجمع یافته در سطح دندان و زیر سطح لثه زدوده شود و باکتریها از بین بروند. جرم گیری سطح دندان و ریشه های آن که در زیر سطح لثه قرار دارند، تسطیح ریشه یا روت پلنینگ نام دارد. در این عمل زبری سطح ریشههای دندان صاف میشود تا پلاک و باکتریها به راحتی به آن نچسبند. تسطیح ریشه و جرم گیری عمیق معمولاً هم زمان انجام میشوند.
جراحی فلپ
جراحی فلپ به ویژه برای افرادی مفید است که جرم و رسوب در پاکتهای عمیق تشکیل شده بین دندان و لثه دارند. در این عمل، لثه برش خورده و همانند کاپوت ماشین بالا زده میشود تا دندانپزشک بتواند تمامی جرم و رسوب تجمع یافته در سطح دندان و زیر لثه را تمیز کند. پس از آن، این محل کاملاً تمیز و ضد عفونی میشود و لثه به جای اول خود بازگشته و به شکلی بخیه میخورد که تنگاتنگ دندان را در بر بگیرد. همچنین ممکن است در این عمل لازم باشد استخوان مجدداً شکل دهی شود.
پیوند استخوان
در شرایطی که در اثر بیماری لثه، استخوان پیرامون ریشه دندان صدمه دیده و تخریب شده است ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد. در این عمل استخوان و آسیب دیده با استخوان جدید جایگزین میشود. استخوان پیوندی ممکن است از بدن خود بیمار باشد و یا از مواد مصنوعی ساخته شده در آزمایشگاه بوده و یا از فرد دیگری اهدا شده باشد. هدف از پیوند استخوان بازسازی استخوان پیرامون دندان و نگه داشتن دندان در جای خود است.
بازسازی هدایت شده بافت
در این عمل جراحی، دندانپزشک یک تکه کوچک مواد توری شکل بین استخوان و بافت لثه بیمار قرار میدهد. این کار باعث میشود از رشد بیش از حد لثه در فضایی که باید استخوان رشد کند جلوگیری شود چرا که سرعت رشد استخوان کمتر از لثه است و باید به آن فرصت داده شود. به این ترتیب استخوان و بافت همبند به شکل متناسب رشد میکنند.
پیوند بافت نرم
در شرایطی که سطح لثه پایین رفته است و سپس روی کرده است، ممکن است لازم باشد پیوند بافت نرم انجام شود تا آسیب وارد شده جبران کند. در این عمل جراحی، دندانپزشک در بخش دیگری از بدن مقداری بافت برداشت کرده و آن را به این ناحیه آسیب دیده لثه متصل میکند. معمولاً بافت نرم از سقف دهان برداشته میشود. پیوند بافت نرم نه تنها خطر آسیب دیدن مجدد لثه را کاهش میدهد بلکه ریشه های نمایان شده دندان را که در خطر قرار گرفته اند، میپوشاند.
لیزردرمانی
برای جراحی لثه میتوان از لیزر درمانی کمک گرفته و به این ترتیب اندازه پاکت بین لثه و دندان را کاهش داده و بافتهای همبند آسیب دیده را ترمیم کرد.
روش انجام عمل جراحی لثه
بسته به نوع عمل روشهای مختلفی در پیش گرفته میشود. بیشتر موارد عمل جراحی لثه حدود دو ساعت طول میکشد. جراحی لثه معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام میشود. تزریق بی حسی ممکن است کمی برای بیمار ناراحت کننده باشد.
در عمل جراحی لثه تمامی تجهیزات از جمله ابزار و دستگاههای دندانپزشکی استریل میشود تا خطر عفونت کاهش یابد.
پس از ایجاد برش از لثه، بافت لثه بالا زده میشود تا دندانپزشک بهتر ریشه دندان را ببیند و جرم گیری و ضد عفونی برای بسته ماندن پلاک و باکتریها انجام دهد.
پس از جرم گیری عمیق درمانهای دیگری مانند شکل دهی مجدد لثه، بازسازی استخوان یا درمانهای برنامه ریزیشدة دیگر انجام میشود.
پس از پایان کار لثه به جای خود بازگشته و بخیه میشود. اگر از بخیه های قابل جذب استفاده نشده باشد باید حدود 7 تا 10 روز آینده برای کشیدن بخیه ها مراجعه نمایید.
بهبودی پس از عمل جراحی لثه
پس از هر درمان دندانپزشکی باید به دقت دستورات دندانپزشک را رعایت کنید تا به بهترین نتیجه دست یابید. طول دوره بهبودی بستگی به گستردگی عمل دارد. معمولاً تا چند روز پس جراحی لثه برای کنترل درد باید داروهای مسکن بدون نسخه یا تجویزی مصرف نمایید. ممکن است دندانپزشک توصیه های زیر را داشته باشد:
1. هر روز از دهانشویه ضد عفونیکننده استفاده کنید تا از بروز عفونت جلوگیری شود
2. تا چند روز از انجام فعالیتهای شدید خودداری کنید
3. روز پس از جراحی غذاهای نرم مصرف کنید
4. سیگار نکشید
5. یک یا دو هفته دیگر باید برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید. در این جلسه دندانپزشک فرآیند التیام لثه را بررسی کرده و در صورت لزوم بخیهها را میکشد.
